W Mielcu odsłonięto i poświęcono Pomnik Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych. To największy w Polsce monument upamiętniający bohaterów podziemia antykomunistycznego.
W dniu 3 września 2022 r. po uroczystej Mszy Świętej odbyły się obchody odsłonięcia i poświęcenia pomnika Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych, który został postawiony na zboczu Góry Cyranowskiej, w centrum miasta Mielca. To największy w Polsce pomnik „W hołdzie Żołnierzom Wyklętym Niezłomnym poległym w walce o Niepodległą Polskę zakatowanym podczas śledztw przez komunistycznych zbrodniarzy zamordowanym w wyniku zbrodni sądowych w latach 1944-1945 długoletnim więźniom i represjonowanym”. Taki napis brzmi na tablicy pamiątkowej ufundowanej przez Instytut Pamięci Narodowej.
Na pomniku znajduje się 12 figur żołnierzy powstania antykomunistycznego, bohaterów regionalnych jak i postaci ikonicznych z całej Polski. W elemencie zwanym Trójką Niezłomnych zostały zainstalowane figury przedstawiające mjr Hieronima Dekutowskiego „Zaporę”, chor. Wojciecha Lisa „Mściciela” oraz płk Aleksandra Rusina „Rusala”. W Korowodzie Cieni znajduje się 9 postaci: ppłk Łukasz Ciepliński „Pług”, Janina Przysiężniak „Jaga”, ppor. Leon Wanatowicz „Boruta”, rtm. Witold Pilecki „Witold”, ks. Władysław Gurgacz „Sem”, mjr Walerian Tumanowicz „Jagra”, gen. bryg. August Emil Fieldorf „Nil”, mjr Dragan Sotirović „Draża” oraz ppor. Anatol Radziwonik „Olech”.
Pomnik powstał z inspiracji i w wyniku działań podjętych przez Romualda Rzeszutka oraz grona wspierających go osób wyłącznie ze składek społecznych i wsparciu instytucji i samorządów oraz osób prywatnych. W odsłonięciu pomnika uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych oraz rodziny żołnierzy wyklętych, w tym Edward Rusin, syn żołnierza niezłomnego pułkownika Aleksandra Rusina „Rusala”. Jest to postać, którą przedstawia jedna z trzech głównych figur żołnierza klęczącego ze zranioną ręką.
W uroczystości uczestniczyli min. Wicemarszałek Sejmu RP Ryszard Terlecki, Wicepremier Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński, Sekretarz Stanu Wiceminister Infrastruktury Rafał Weber, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Wiceminister Marcin Warchoł, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki, Posłowie Ziemi Podkarpackiej, Marszałek Województwa Podkarpackiego Władysław Ortyl, Wicemarszałek Ewa Draus. W uroczystości uczestniczyli nie tylko samorządowcy ziemi mieleckiej ale również samorządowcy z powiatu tarnobrzeskiego Starosta Jerzy Sudoł, Wicestarosta Jacek Rożek, Przewodnicząca Rady Powiatu Krystyna Rusin oraz z Gminy Baranów Sandomierski Burmistrz Marek Mazur.
Uroczystość uświetnił cykl wydarzeń kulturalnych i koncertów przy pomniku, w tym koncert pieśni patriotycznych wykonanych przez Norberta „Smoły” Smolińskiego.
Autor zdjęć i tekstu: Krystyna i Edward Rusin
