Ogólnopolski Festiwal Folklorystycznej Twórczości Dziecięcej „Dziecko w Folklorze”, organizowany już prawie 30 lat w Baranowie Sandomierskim, cieszy się dużym zainteresowaniem wśród instruktorów, dzieci i młodzieży z różnych regionów Polski. Festiwal to nie tylko przesłuchania konkursowe, ale także czas koncertów, warsztatów i innych dodatkowych atrakcji. Ta różnorodność to nasz znak rozpoznawczy.
Festiwal „Dziecko w Folklorze” został zainicjowany w 1991 roku przez Alinę Szymczyk – ówczesnej dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Baranowie Sandomierskim. Jego głównym celem było inspirowanie osób dorosłych związanych z unikalną kulturą ludową do aktywnego przekazywania młodemu pokoleniu tradycji i zwyczajów swoich przodków. Od lat zależy nam na ochronie i popularyzacji zanikających gatunków folkloru słownego i muzycznego, które są związane właśnie z tematyką dziecięcą. Należą do nich: kołysanka, pieśń pasterska, dziecięca pieśń sieroca, pieśń obyczajowa o dziecku, gry i zabawy, tańce, obrzędy i zwyczaje dotyczące najmłodszych. Ponadto tym, co wyróżnia nasz festiwal od innych jest to, że dotyczy wyłącznie tematyki dziecięcej w kulturze ludowej. Od początku swojego istnienia zyskał sympatię i renomę wśród uczestników, którzy regularnie wracają do MGOK-u w Baranowie Sandomierskim.
Festiwal ma formę konkursową w różnych kategoriach (instrumentaliści solowi i kapele, śpiew solowy i grupowy, taniec, obrzędy), która oceniana jest przez jury złożone z profesjonalistów tej dziedziny (w ostatniej edycji Festiwalu w jury zasiadali: prof. dr hab. Jan Adamowski – językoznawca, folklorysta, badacz kultury regionalnej (Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie) , dr Jolanta Dragan – etnograf i muzyk (Kustosz Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej), dr Kinga Strycharz-Bogacz – etnomuzykolog (Katolicki Uniwersytet Lubelski).
Co roku do Baranowa Sandomierskiego, właśnie na to wydarzenie, przybywa około 400 osób. Najwięcej uczestników – prawie 1200 osób – zgromadziła VII edycja festiwalu (wówczas dołączyła do regulaminu kategoria taneczna). Gościliśmy na festiwalu miłośników folkloru z 11 województw: podlaskiego, świętokrzyskiego, lubelskiego, podkarpackiego, małopolskiego, śląskiego, kujawsko – pomorskiego, mazowieckiego, wielkopolskiego, warmińsko-mazurskiego oraz łódzkiego.
Organizatorom zależy na integracji młodych animatorów kultury, na rozbudzaniu zainteresowania folklorem poprzez sięganie do korzeni przodków, jak również tworzenie przyjacielskich więzi pomiędzy uczestnikami festiwalu oraz gromadzeniu materiałów w postaci nagrań audio i wideo. Nagrania te były wielokrotnie wykorzystywane do prac doktoranckich, magisterskich czy licencjackich.
Atrakcyjność festiwalu to również imprezy towarzyszące, takie jak:
- wystawa rękodzielnictwa twórców ludowych,
- warsztaty otwarte dla wszystkich z twórczości ludowej,
- warsztaty etnograficzne dla instruktorów
- występ gościa festiwalu tzw. „Gwiazdy wieczoru”. (Orkiestra Świętego Mikołaja, Kapela Wujka Idziego, Orkiestra Dni Naszych i wielu innych)
Tak o festiwalu napisała Maria Jolanta Hein – miłośniczka folkloru, poetka, regularnie goszcząca u nas instruktorka:
Idzie dziecię polną drogą,
w porteczkach porwanych
idzie biedne, zapłakane,
szukać taty, mamy.
malusieńkie by zrozumieć,
że Ich już tu nie ma,
że to wszystko co kochało,
teraz kocha ziemia.
idzie dalej, bo ta służba
mu niemiła była,
pan wciąż krzyczał,
łajał, szturchał-
pani co dzień biła.
choć zmęczone było bardzo,
z drogi nie zboczyło,
bo chce dotrzeć tam gdzie dobro
przed życiem się skryło.
ludzie mu się przyglądali,
w milczeniu zza płota.
ktoś tam nawet spytał głośno,
gdzie prowadzi droga?
moja droga Panie miły
odrzekło nieboże:
wiedzie tam gdzie miłość mieszka,
gdzie Dziecko w Folklorze.
bo Baranów Sandomierski,
wszystkim dzieciom miły,
idę Panie, idę do Nich
choć już nie mam siły
